sezonowe warzywa i owoce - co to znaczy?

           Dzisiaj jeden z moich czytelników zadał pytanie "dlaczego pora roku ma wpływ na wartość odżywczą warzyw i owoców?

 

Wielu z nas zapomina o tym, że warzywa i owoce, które są na półkach w supermarketach nie zawsze są sezonowe. Co to znaczy? Każde warzywa i owoce mają swój sezon, czyli czas, w którym dojrzewają i należy je zbierać i spożywać. Inne warzywa i owoce będziemy jeść wiosną, inne latem, a inne jesienią i zimą. Dzisiaj rynek spożywczy oferuje nam warzywa i owoce przez cały rok. Niezależnie od sezonu możemy kupić np. pomidory, truskawki. Jednakże nie znaczy to, że zimą np. pomidory smakują tak samo jak latem, a co najgorsze, nie mają one takich wartości odżywczych zimą.

Podobnie jest z nowalijkami. Ich nazwa powinna również wskazywać na porę ich spożycia. Nowalijki to warzywa, które są dojrzałe w połowie wiosny. To przecież po zimie sadzimy nasionka sałaty, rzodkiewki, a spożywać możemy je dopiero w maju. Mimo, że w supermarketach są przez cały rok. Pamiętajmy, że warzywa i owoce, na które nie ma sezonu najczęściej są "wspomagane" do wzrostu środkami chemicznymi. Zatem ich wartość odżywcza nie jest dobra, nie mówiąc o smaku. Wspomniane pomidory, zimą wyglądają jakby były nawoskowane, albo z plastiku, a jak smakują? Sami odpowiedzcie na to pytanie.

Jakie i kiedy wybierać warzywa i owoce?

Poniżej link do dwóch kalendarzy sezonowych warzyw i owoców (zachęcam do ich pobrania i wydrukowania):

http://eatseasonably.co.uk/pdfs/Calendar_A1.pdf

http://www.beawkuchni.com/wp-content/kalendarz-warzyw-i-owocow-sezonowych.pdf 

Wiosna:

• rzodkiewka
• sałata 

Lato:

• pomidory
• młode ziemniaczki
• bób
• truskawki
• ogórki
• czereśnie
• jabłka
• kalafior
• cukinia

Jesień i zima:

• dynia
• marchew
• seler
• por
• buraki
• kapusta
• kapusta kiszona
• ogórki kiszone
• ziemniaki
• pietruszka korzeń
• pomarańcze

Oczywiście wymieniłam tylko orientacyjnie sezony najczęściej spożywanych warzyw i owoców. Niektóre warzywa możemy spożywać już późnym latem lub jesienią, a dodatkowo składować i przechowywać zimą np. marchew, paprykę, dynię, ziemniaki.

Pewnie się zastanawiacie co z cytrusami? One też mają swój sezon, ale tylko w krajach, z których pochodzą. To właśnie, kiedy w Polsce jest zima, w ciepłych krajach rosną i dojrzewają pomarańcze, które później są sprowadzane do Polski.

Oprócz wartości odżywczych sezonowych warzyw i owoców, warto również zwrócić uwagę, iż w sezonie są inne ceny tzn. sezonowe warzywa i owoce są tańsze.

Niestety na przełomie kilkudziesięciu lat wartość odżywcza warzyw i owoców znacznie spadła. Rozwój rolnictwa niesie za sobą też konsekwencje. Wprowadzono wiele udogodnień w produkcji żywności, ale również wprowadzono wiele nawozów pozwalających zwiększyć wydajność. Konsekwencją tego jest spadek jakości warzyw i owoców. Wynika to z tego, że dzisiaj rolnikom zależy na jak najszybszych zbiorach, aby ich ilość była wysoka, dodają nawozy, które przyśpieszają wzrost warzyw. Niestety przez to tracą one więcej witamin i minerałów. Poniżej porównanie utraty wartości odżywczej wybranych warzyw i owoców. Dane z lat od 1985 do 2002 roku.

Owoce i warzywa wczoraj i dziś

Związki mineralne i witaminy, zawartość w miligramach na 100 g produktu spożywczego.

   

OWOCE		1985	2002	Różnica
Jabłka	Witamina C	5	2	-60%
Banany	Wapń	8	7	-12%
	Kwas foliowy	23	5	-79%
	Magnez	31	24	-23%
	Witamina B6	330	18	-95%
Truskawki	Wapń	21	12	-43%
	Witamina C	60	8	-87%
WARZYWA		1985	2002	Różnica
Brokuły	Wapń	103	28	-73%
	Kwas foliowy	47	18	-62%
	Magnez	24	11	-55%
Fasola	Wapń	56	22	-51%
	Kwas foliowy	39	30	-23%
	Magnez	25	18	-31%
	Witamina B6	140	32	-77%
Ziemniaki	Wapń	14	3	-78%
	Magnez	27	14	-48%
Marchew	Wapń	37	28	-24%
	Magnez	21	6	-75%
Szpinak	Magnez	62	15	-76%
	Witamina C	61	18	-65%
Źródło: 1985 Gelgy (Szwajcaria) 1996 oraz 2002 sanatorium Szwarcwald Oberthal